Een rijke ervaring voor blije kleuters

De Vrije School Zwolle, een rijke ervaring voor blije kleuters

In de kleuterklassen van de Vrije School Zwolle draait alles om ervaren. Spelenderwijs leert een kleuter hoe het ‘in het echt’ gaat, door situaties te beleven en te doen in de praktijk. In een fijne, veilige en warme omgeving. ‘En daarmee laten we de kleuters zien hoe mooi de wereld is.’

Vrij spelen heeft een belangrijke plek in de kleuterklassen van Vrije School Zwolle. De kinderen kunnen zelf invulling geven aan wat ze spelen, en met wie, onder begeleiding van de leerkracht. Ze hoeven niet op vaste tijden in vaste hoeken te spelen. ‘Spelen gaat hier organisch’, vertelt kleuterjuf Jascha Korpel. ‘Daarnaast is buitenspelen net zo belangrijk als binnenspelen. We ervaren de seizoenen.  Als het regent, gaan we met laarzen en regenjassen aan naar buiten, dat hoort ook bij ervaren.’

Verbinding met de natuur
Verbinding met de natuur is nooit ver weg in het vrijeschoolonderwijs. Nu het winter is, staan de hongerige vogels centraal. ‘In de herfst maakten we appelmoes, nu vetbollen. We zingen versjes over de wintervogels en zoeken ze, de kinderen tellen ganzen en tekenen ze. Straks gaan we op zoek naar de eerste knopjes aan de bomen en bewonderen we hoe de eerste bloembollen uit de grond komen.  Aan ieder thema koppelen we alle leerdoelen; taal en rekenen, sociaal-emotionele doelen en motorische doelen. We spreken hoofd, hart en handen aan, vooral vanuit beweging en vanuit spel. Want een kleuter leert vanuit zijn lichaam. Hij moet al zijn zintuigen kunnen gebruiken, om te ervaren hoe het werkt. Een kleuter mag bij ons gewoon een kleuter zijn, hij leert in zijn eigen tempo en hoeft niet meteen van alles.’

Veiligheid
Voor de kleuters voelt het veilig op school, dankzij de structuur die elke dag hetzelfde is. ‘Ze weten wat er gaat komen, wat de vaste volgorde is en wat ze moeten doen. In deze veiligheid kunnen ze zelfstandig zijn en goed leren’, zegt juf Jascha. Het leren krijgt bovendien een extra dimensie doordat beide leeftijdsgroepen samen in de klas zitten. ‘Als juf heb ik leerlijnen voor de oudste en de jongste kleuters. De activiteiten zijn op verschillende niveaus, zodat beide leeftijdsgroepen goed mee kunnen komen. De jongsten leren veel van de oudsten, die het goede voorbeeld geven. En de groten groeien in zelfvertrouwen doordat zij de jonge kleuters iets kunnen leren.’

Wel vrij, niet vrijblijvend
Dat er veel aandacht is voor bewegen en vrij spel, wil niet zeggen dat het kleuteronderwijs bij de Vrije School Zwolle vrijblijvend is. Als de kinderen naar de eerste klas (groep 3) gaan, voldoen ze aan alle leervoorwaarden. Het onderwijs gaat spelenderwijs, maar spelenderwijs leren ze hetzelfde als andere kinderen. ‘Wat ze kunnen, hebben ze in de praktijk geleerd, en niet van papier’, zegt de juf. ‘Wij zorgen ervoor dat de leervoorwaarden aanwezig zijn, in de natuurlijke speelmaterialen, of in het dagprogramma. Kinderen leren vanuit hun eigen innerlijke impuls. De een bouwt eerst met blokken, en gaat daarna pas een puzzel maken, of omgekeerd. Wanneer ze iets leren, ligt niet vast. Maar dát ze het leren, wel.’

Puzzelen
Als leerkracht houdt Jascha Korpel de leerimpuls van elke individuele kleuter in de gaten, en soms geeft ze op het juiste moment een duwtje. ‘Soms moet je als leerkracht een beetje puzzelen om precies de ondersteuning te bieden die een kind nodig heeft’, zegt zij. ‘Kinderen kunnen een raadsel zijn, maar gelukkig houd ik van puzzelen. Ik ben twee jaar met de kinderen aan het werk in de kleuterklas, ik zie ze groeien. En ik vind het waardevol dat ik daar een bijdrage aan mag leveren.’