Leren en bewegen gaan hand in hand

Kinderen zijn gemaakt om te bewegen, en zij leren ook het beste door te bewegen. Met de ‘bewegende klas’ speelt Vrije School Zwolle daarop in. Tot groot plezier van de kinderen. En van hun ouders, want een bewegend kind is een blij kind.  

Kinderen willen graag bewegen, weten de leerkrachten op Vrije School Zwolle. ‘Een kleuterklas is één en al beweging’, zegt leerkracht Maaike Peper. ‘Des te onnatuurlijker is het om ze in klas 1, aansluitend aan de kleuterschool, te fixeren aan een tafeltje. Dat frustreert kinderen.’

Zitten is een werkwoord
In klas 1 en 2 (groepen 3 en 4) zitten kinderen daarom niet aan tafeltjes maar op kussens. Hierdoor zitten zij met een recht bekken en blijven uit eigen kracht rechtop zitten, in een soort ‘zelfcorrigerende zit’. Zitten is een werkwoord bij Vrije School Zwolle!

Dagelijks parcours
‘Elke dag in de klassen 1 en 2 beginnen we met een parcours dat de kinderen de dag ervoor zelf hebben gebouwd.’ Als tafeltjes gebruikt de school multifunctionele bankjes waar de kinderen aan of op kunnen zitten en waar ze hun parcours mee kunnen bouwen. ‘Een soort apenkooi,’ legt Maaike uit: ‘Met mogelijkheden om te klimmen, te glijden, koprollen te maken, een evenwichtsbalk te doen, en noem maar op.’

De kinderen verheugen zich daar enorm op. Maaike: ‘Ze vinden het heel leuk om te doen, het is uitnodigend. Daarnaast helpt het ze plannen maken en uitvoeren, inventief zijn en samenwerken. Het activeert hun denken, durf, zelfvertrouwen en ruimtelijk inzicht.’ Imi Williams, leerkracht van klas 3: ‘Leren en bewegen gaan op deze manier samen. Dankzij de beweging concentreren zij zich beter.

Veilige omgeving
En als een kind niet durft, of niet zo soepel gebouwd is? Is het parcours dan een dagelijks terugkerend drama? ‘Juist niet!’, roepen beide juffen. ‘Alle kinderen doen dit op hun eigen manier en in hun eigen tempo, zonder enige dwang’, zegt Maaike. ‘De een is voorzichtig, de ander stort zich erin.’ Imi: ‘En ze helpen elkaar in een veilige omgeving om van alles uit te proberen. Het is zo mooi om te zien dat een angstig kind tegen het einde van het jaar achterstevoren over een evenwichtsbalk durft, met turnkunstjes en al.’

Bewegend leren
We kunnen in de klas creatief met de ruimte omgaan, daar wordt de lesstof rijker van. Zo wordt de lesstof niet alleen cognitief gebracht, maar ondersteund door bewegingsoefeningen in de ruimte.’ Maaike: ‘Er kunnen verschillende opstellingen gemaakt worden met de banken, passend bij de betreffende les. De kinderen verplaatsen zelf het meubilair. Zo ontwikkelen ze ruimtelijk inzicht, oplossingsgerichtheid en ze worden ervaringsdeskundig in het samenwerken. De zelfstandigheid van het kind wordt aangesproken.’

Enthousiast
Ruim twee jaar geleden begon juf Imi in de eerste klas met een pilot van de bewegende klas. Zij was meteen enthousiast voor deze manier van leren. Nu staat zij voor klas 3 (groep 5). ‘Ik heb het flexibele meubilair niet meer in deze klas, maar ik maak tijdens de les nog steeds veel gebruik van beweging, door onder meer ‘bal-a-vis-x’: leeroefeningen met pittenzakjes, balletjes en balansborden. De beweeglijkheid van de kinderen in de hogere klassen krijgt een ander accent; het cognitieve krijgt een groter aandeel. Daarin blijft het bewegen een belangrijke rol spelen.

Hoofd, hart en handen
In de bewegende klas komen veel verschillende kwaliteiten aan bod. Hierdoor worden de vakken rekenen en taal ondersteund en het creatief denken wordt gestimuleerd. De kinderen ontwikkelen ruimtelijk inzicht, communicatieve vaardigheden en zelfstandigheid.

En wat vinden ouders er eigenlijk van? Imi: ‘Zij krijgen blije kinderen thuis, die beter leren en betrokken zijn bij hóe ze leren. De bewegende klas spreekt kinderen op alle mogelijke manieren aan: door hoofd, hart en handen. Mooier kan het niet!’