Cultuuronderwijs helpt kinderen hun talenten ontdekken

Cultuur is verweven in het onderwijsaanbod van de vrije school. Kinderen krijgen geen taal, rekenen en ook nog cultuur, maar kunstzinnig onderwijs maakt deel uit van álle vakken. Daardoor boren leerlingen hun talenten aan, en het helpt hen gelukkige mensen te worden. In het komende schooljaar ligt de nadruk bij Vrije School Michaël op muziek.

Scholen zijn erg gericht op de cognitieve vakken, weet Alinde Fix, cultuurcoördinator van Vrije School Michaël. ‘Die vakken staan bij ons uiteraard ook op het programma, maar wij richten ons vooral op het gevoelsstuk van de kinderen, op hun identiteit. De kunstvakken helpen kinderen bij het ontwikkelen van het besef van hoe ze in de wereld staan. Kinderen kunnen zichzelf, hun individualiteit en hun talenten erin ontdekken. Ze leren er ook mee improviseren, levenskunst ontwikkelen. Zodat ze zich staande kunnen houden. Als mens, in een groep, en op het moment dat er onverwachte dingen gebeuren.’

Kunstvakken
In alle ‘serieuze’ vakken kun je kunst ontdekken. Denk aan de wetmatigheid of de geometrische vlakken bij rekenen, of aan creatief schrijven bij taalonderwijs. Vooral in het periodeonderwijs komt kunst sterk naar voren, vertelt Alinde Fix. ‘We hebben net een periode gehad over huizenbouw. We tekenen erover, maken iets van klei, er komt drama bij kijken, creatief schrijven – terwijl we ook de gewone leerstof aanbieden.’ Daarnaast besteedt de school aandacht aan kunstvakken, zoals handwerken, schilderen en muziek. Alle kinderen spelen blokfluit, er is een schoolkoor en alle klassen doen uitgebreid aan toneel.

Plezier en geluk
Door de diversiteit in het kunstonderwijs, is er voor elk wat wils. ‘Niet ieder kind vindt elk kunstvak leuk, maar er is altijd wel íéts wat ze leuk vinden’, zegt de cultuurcoördinator. ‘Als je niet van blokfluiten houdt, vind je misschien drama heel leuk. En interessant is natuurlijk waaróm een kind een kunstvak niet leuk vindt. Vaak zit er onvermogen onder. Als je een kind uitdaagt het toch te gaan doen, of het kind er op een andere manier bij betrekt ‒zonder oordeel, vanuit het principe dat het nooit fout is‒ krijg het doorgaans toch plezier.’ Onderliggende gedachte is dat kunstvakken bijdragen aan de ontwikkeling van de persoonlijkheid van kinderen, zonder dat ze dat in de gaten hebben. ‘Want ze leren hierdoor ook met teleurstellingen omgaan, ze oefenen zich in doorzetten. Het kunstonderwijs draagt bij aan het geluk van de kinderen. Ze worden er ontspannen en blij van. En het leren gaat spelenderwijs. Het enthousiasme om te leren nemen onze kinderen ook mee naar de middelbare school, daar horen we positieve geluiden over.’

Ontwikkeling
Leerkracht Alinde Fix is dankzij subsidie van het Cultuur met kwaliteit-traject van het Fonds Cultuurparticipatie, uitgevoerd door de Stadkamer, speciaal opgeleid om het onderwerp ‘cultuur’ op school te borgen. Zij is niet de enige die zich heeft kunnen specialiseren; collega-leerkrachten zijn geschoold in diverse cultuurvakken, zoals schrijven, muziek en ook mediawijsheid – dat ervoor zorgt dat ICT op school op een inspirerende manier wordt ingezet. Zij zijn de ‘eigenaren’ van die onderwerpen en zij inspireren hun collega’s om deze vakken binnen de vrije school in te vullen. Zo werkt Vrije School Michaël niet alleen aan de ontwikkeling van leerlingen, maar óók van leerkrachten. ‘Dankzij de subsidie hebben we echt aan vernieuwing kunnen werken binnen onze school.’